Psycholog

Psycholog to zawód wymagający ukończenia studiów magisterskich na kierunku psychologia. Zadaniem psychologa jest zarówno postawienie odpowiedniej diagnozy na podstawie zebranego od pacjenta wywiadu jak i testów psychologicznych oraz udzielenie profesjonalnej pomocy psychologicznej.

Psycholog to osoba, która ma bardzo obszerną wiedzę dotyczącą:

• zachowań i procesów psychologicznych;
• sposobu funkcjonowania ludzkiej pamięci, uczenia się i zapamiętywania;
• procesów myślowych;
• sposobów radzenia sobie ze stresem;
• zasad społecznych.

 

Wskazania do wizyty u psychologa

Psycholog może pomóc rozwiązać problemy z wielu sfer życia człowieka, jest zaangażowany w swoją pracę, ma wysokie kwalifikacje i odpowiednie kompetencje. Wskazaniem do wizyty u psychologa są:

 

• długotrwała drażliwość, smutek, łatwe wpadanie w złość i nieradzenie sobie z jej wybuchami;
• brak satysfakcji z relacji rodzinnych, partnerskich – psycholog pomoże dostrzec i zrozumieć potrzeby partnera, nauczyć się rozmawiać i rozwiązywać problemy;
• przewlekły stres, czy poczucie lęku;
• brak sił i chęci do wykonywania codziennych czynności;
• zaburzenia snu (np. koszmary, bezsenność);
• trudne, kryzysowe sytuacje, jak np. śmierć bliskiej osoby, poważne choroby, rozwód, utrata pracy, poważne wypadki, czy napaść;
• zaburzenia poczucia łaknienia;
• różne problemy zdrowotne, które trudno się diagnozuje;
• pomoc młodzieży w radzeniu sobie w sytuacjach konfliktowych. Psycholog sprawia, że młodzież może spojrzeć obiektywnie na własne zachowanie oraz wie, w jaki sposób rozwiązywać konflikty w domu z rodzicami.

 

Psycholog – pierwsza wizyta

• Przed pierwszą wizytą warto zastanowić się, czego od niej oczekujemy i jaki jest nasz główny problem, który chcemy razem z psychologiem przepracować. Mogą być to nawet nasze poczucie, że coś w naszym życiu jest nie tak, że jakaś sytuacja lub relacja nasz męczy, czy niepokoi. Nawet tak z pozoru błahe sprawy warto omówić ze specjalistą. Ważne, aby znaleźć przyczynę złego samopoczucia.
• Warto pamiętać, że na jednej wizycie zazwyczaj się nie kończy. Najczęściej po pierwszej wizycie ustalane są kolejne, a na ich efekty należy poczekać. Na pierwszej wizycie psycholog dopiero poznaje pacjenta, zbiera wywiad i planuje dalszą pracę. Psycholog i pacjent ustalają również zasady współpracy, częstotliwość spotkań itp. Wielu pacjentów ma niedosyt, niektórzy czują smutek, niepokój, czy lęk. Wiążę się to z tym, że często w czasie wizyty poruszane są nieprzyjemne dla nas tematy.
• Pierwsza wizyta u psychologa jest również bardzo ważna dla pacjenta, ponieważ może on na jej podstawie stwierdzić, czy chce współpracować z tym konkretnym psychologiem. Ważne jest czy czuje się w czasie sesji swobodnie i czy psycholog daje mu poczucie bezpieczeństwa. Pamiętajmy również, że na pierwszej wizycie psycholog będzie niewiele mówił. Jego rola często ogranicza się do zadawania pytań, aby wydobyć jak najwięcej informacji od pacjenta.
• W czasie wizyty ważna jest więc otwartość i szczerość, ponieważ bardzo wpływa to na skuteczność terapii. Nie należy się wstydzić swoich problemów, czy trudności. Pamiętajmy, że psycholog ma pomóc nam je pokonać. Decyzja o tym, co i kiedy powiemy, należy do nas. O problemach mówimy dopiero wtedy, gdy sami czujemy się na to gotowi. Cechą dobrego psychologa jest uszanowanie tego i nienaciskanie na pacjenta.
• Pacjenci często mają również wrażenie, że ich problemy nie są aż tak istotne, dlatego rezygnują z pomocy specjalisty i próbują poradzić sobie sami. Należy jednak pamiętać, że w przypadku psychologa nie ma błahych problemów i jeżeli czujemy, że sami sobie z nimi nie poradzimy, powinniśmy udać się jak najszybciej do specjalisty.
• Najważniejsze to pamiętać, że praca z psychologiem wymaga czasu, a na rezultaty tej współpracy trzeba poczekać. Wizyty u psychologa wymagają czasu, pracy i cierpliwości.

 

W Centrum Zdrowia, psycholog mgr Magdalena Wołk, jest terapeutą metody EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocesing), którą ponad 30 lat temu zapoczątkowały obserwacje i badania przeprowadzone przez Francine Shapiro. Jest bardzo prężnie rozwijającą się formą psychoterapii, zyskującą wielu zwolenników na całym świecie. EMDR łączy w sobie elementy wielu podejść psychoterapeutycznych, jednakże nie wymaga ani szczegółowej narracji traumatycznego wydarzenia, ani prac domowych. Ważne jest również, iż uwzględnia, często pomijany w innych podejściach psychoterapeutycznych, aspekt neurofizjologiczny.

 

Od pierwszych badań, gdzie wykazano jedynie skuteczność szybkich ruchów gałek ocznych w redukcji stresu, terapia EMDR rozwijała się i ewoluowała, by w końcu stać się bardzo rozbudowanym formą psychoterapii, podczas której pracuje się zarówno z silnymi emocjami, jak i negatywnymi przekonaniami oraz rekcjami z ciała. Wszystko to jest możliwe, ponieważ terapia EMDR bazuje na naturalnej zdolności, jaką posiada nasz mózg, a która pozwala na leczenie urazów psychicznych. Proces ten jest podobny do gojenia się rany. Gdy jakieś ciało obce lub powtarzające się urazy podrażniają ranę – gojenie zostaje zablokowane. W takich wypadkach dopiero interwencja z zewnątrz pozwala na wznowienie tego procesu. Dokładnie tak samo dzieje się w przypadku urazów psychicznych. Większość trudnych dla psychiki wydarzeń „goi się”, czy też mówiąc językiem terapii EMDR – przetwarza się sama. Proces ten obejmuje m.in. komunikację między ciałem migdałowatym (które odpowiada za sygnał alarmowy w momencie stresujących wydarzeń oraz odgrywa kluczową rolę w tworzeniu i przechowywaniu wspomnień emocjonalnych), hipokampem (który pomaga w procesie uczenia się, zawiera wspomnienia o bezpieczeństwie i niebezpieczeństwie), a korą przedczołową (która analizuje i kontroluje zachowanie, emocje oraz umożliwia poznawcze przetworzenie danego wspomnienia, nadaje kontekst czasowy). Przetwarzanie informacji powinno prowadzić nasz mózg w stronę takiego rozwiązania, które będzie dla nas zarówno zdrowe, jak i adaptacyjne. Jeśli jednak proces ten zostanie zablokowany i pojawią się nieadaptacyjnie przetworzone informacje dotyczące określonego wydarzenia, to możemy zacząć doświadczać emocjonalnego cierpienia, co w konsekwencji przełoży się na pogorszenie jakości naszego życia.

 

Reakcje na stres, takie jak walka, ucieczka czy zamrożenie, są częścią naszych naturalnych instynktów, które mają nas chronić i pozwalać nam przetrwać. Wszystko jest w porządku, kiedy te reakcje uruchamiają się adekwatnie do sytuacji – czyli w chwili, gdy przeżywamy duży stres. Problemy zaczynają się wtedy, gdy tego rodzaju reakcje pojawiają się, gdy stres nie jest aż tak silny, ale reakcja na ten stres jest nieadekwatnie intensywna. Taki nadmiar negatywnych myśli czy emocji może sugerować, że w procesie przetwarzania wcześniejszych trudnych doświadczeń, wystąpił jakiś rodzaj blokady – czyli rana psychiczna nie zagoiła się do końca. Może się wtedy zdarzyć, że pewne sytuacje, wspomnienia, myśli czy emocje będą powodowały uczucie przytłoczenia, poczucie ponownego znalezienia się w jakiejś trudnej chwili w przeszłości albo przekonanie, że jesteśmy „zamrożeni w czasie”.

 

Dzieje się tak dlatego, że za każdym razem, kiedy nieprzetworzone wspomnienie zostaje przywołane, ciało migdałowate ulega nadmiernemu pobudzeniu. Terapia EMDR pomaga mózgowi przetworzyć trudne wspomnienia, „przenosząc” je do kory przedczołowej, tym samym pozwalając na wznowienie normalnego procesu „gojenia się” psychicznych ran. I tu właśnie nieoceniona jest bilateralna stymulacja. Marco Pagani, neurofizjolog badający zjawiska neurofizjologicznych i neurobiologicznych aspektów EMDR, określa ten proces terminem „tsunami wolnych fal”. Prowadząc wraz z zespołem badaczy eksperymenty z użyciem EEG zauważył, że w czasie bilateralnej stymulacji (czy to poprzez wodzeniem wzrokiem za dłonią terapeuty, czy też poprzez sygnały dźwiękowe bądź dotykowe) w mózgu dominują fale wolne – fale delta o częstotliwości 0,5 do 4 Hz. Takie same fale pojawiają się podczas fazy snu non-REM (czyli snu wolnofalowego). W czasie sesji EMDR terapeuta wielokrotnie wykorzystuje stymulację bilateralną, co powoduje, że mózg pacjenta zalewa przywoływane wcześniej „tsunami wolnych fal”, które, tak jak w czasie snu, ułatwiają przeniesienie wspomnienia z ciała migdałowatego do kory nowej.

 

Terapia EMDR jest na tyle uniwersalna, iż może być adresowana do bardzo różnych grup pacjentów, niezależnie od ich wieku czy stanu fizycznego. Możemy wykorzystywać ją pomagając zarówno małym dzieciom jak i osobom starszym, osobom fizycznie zdrowym jak i chorym, np. onkologicznie czy chorym na Alzheimera. Innym ważnym aspektem szerokiego spektrum oddziaływań terapii EMDR, jest jej zastosowanie wobec różnego rodzaju problemów m.in. zespołu stresu pourazowego, zaburzeń nastroju, zaburzeń lękowych, zaburzeń odżywiania, uzależnień od substancji psychoaktywnych, zaburzeń osobowości, dysocjacyjnych i wielu innych. Coraz częściej wykorzystywana jest również w czasie interwencji kryzysowej oraz w pracy z bólem chronicznym i fantomowym. W ostatnich latach szczególną uwagę poświęca się również dziedzinie zwanej epigenetyką, badającą dziedziczenie zmian w funkcjonowaniu genów, zachodzące bez zmian w sekwencji DNA np. na skutek traumy. Zjawisko nazwane transgeneracyjnym dziedziczeniem traum przodków, w której eksplorowana jest również praca z wykorzystaniem EMDR, zostało opisane w artykule Transgenerational Trauma and EMDR. Autor, Derek Farell podkreśla, iż „pomoc w znoszeniu tego globalnego ciężaru traumy będzie miała daleko idące konsekwencje, nie tylko indywidualne i globalne, ale także dla przyszłych pokoleń”.

 

Obecnie terapia EMDR jest rekomendowana przez WHO, Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne i Psychologiczne oraz Międzynarodową Organizację Stresu Traumatycznego jako skuteczna metoda leczenia stresu pourazowego. Terapia EMDR została również uznana za skuteczną formę terapii przez Departament Spraw Weteranów i Departament Obrony USA, Izraelską Krajową Radę Zdrowia Psychicznego, Departament Zdrowia Wielkiej Brytanii i wiele innych międzynarodowych agencji zajmujących się zdrowiem. Terapia EMDR to terapia ustrukturyzowana i oparta na badaniach naukowych. W praktyce oznacza to, że terapeuta EMDR w swojej pracy posługuje się przebadanymi naukowo protokołami, stworzonymi do pracy z określonymi problemami pacjenta.

 

Źródło: https://emdr.org.pl/o-emdr/

https://www.emdr.com/research-overview

 

 

Psycholog w Centrum Zdrowia:

 

mgr Agnieszka Wołk
psycholog